Mắt nhức mỏi là tình trạng khá phổ biến, xảy ra khi mắt phải làm việc với cường độ cao hoặc là dấu hiệu của một số bệnh về mắt.
Ví dụ như đọc sách quá lâu, lái xe đường dài, nhìn lâu vào màn hình máy vi tính hoặc các thiết bị điện tử khác. Mắt nhức mỏi có thể gây phiền nhiễu nhưng tình trạng này sẽ nhanh chóng biến mất nếu mắt được thư giãn đúng cách, được điều tiết phù hợp.
Một số triệu chứng nhức mỏi mắt bao gồm:
- Mắt đau hoặc kích thích;
- Khó tập trung;
- Mắt khô hoặc chảy nước;
- Mắt mờ hoặc nhìn thấy hai hình;
- Mắt nhạy cảm với ánh sáng;
- Cổ, vai hoặc lưng đau.
Bên cạnh đó, mỏi mắt không gây ra hậu quả nghiêm trọng hoặc kéo dài, nhưng có thể nặng hơn, gây khó chịu và khiến bạn mệt mỏi và giảm khả năng tập trung.
Khi mới xuất hiện các triệu chứng này, bệnh nhân cần chủ động để mắt nghỉ ngơi, tránh làm việc với máy tính quá nhiều và nên đến khám chuyên gia nhãn khoa để được chẩn đoán và can thiệp, cải thiện sớm.
Nguyên nhân khiến mắt nhức mỏi
Có rất nhiều nguyên nhân khiến mắt nhức mỏi. Hiện tượng mắt nhức mỏi trong thời gian dài sẽ khiến đôi mắt đứng trước nguy cơ suy giảm thị lực, thậm chí mù lòa.
Hội chứng thị giác màn hình
Mắt nhức mỏi kèm thèo việc khó tập trung, đau đầu là một trong những biểu hiện thường thấy của bệnh hội chứng thị giác màn hình.
Nguyên nhân chủ yếu là do mắt bị tác động bởi ánh sáng nguy hiểm phát ra từ các thiết bị màn hình như: máy tính, máy tính bảng, điện thoại, tivi,…hoặc ánh sáng nguy hiểm từ đèn LED, đèn huỳnh quang. Ánh sáng nguy hiểm này tác động gây tổn thương các tế bào võng mạc, làm chết tế bào thị giác, gây rối loạn điều tiết mắt, suy giảm thị lực và tăng nguy cơ mù lòa.
Đục thủy tinh thể
Mắt nhức mỏi kèm theo nhìn mờ, thấy chấm đen, lóa sáng là biểu hiện của nguy cơ bị mắc bệnh đục thủy tinh thể.
Đục thủy tinh thể (hay còn gọi là cườm khô, cườm đá) là tình trạng thủy tinh thể bị mờ đục (nhìn bên ngoài thấy tròng trắng mắt bị đục) do tác động của các chất có hại bên trong cơ thể và môi trường bên ngoài làm cấu trúc của thủy tinh thể bị biến tính gây biến đổi tỉ lệ và cấu trúc các phân tử protein, khiến thủy tinh thể không còn mềm dẻo và giảm khả năng điều tiết linh hoạt, không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động tiếp nhận ánh sáng từ ngoài vào, mà còn làm thị lực suy yếu, đau nhức mắt đột ngột, mắt mờ vì thủy tinh thể không còn trong suốt, cản trở ánh sáng hội tụ lên võng mạc, từ đó làm giảm thị lực.
Đục thủy tinh ở giai đoạn sớm ít có triệu chứng, người bệnh có thể nhìn mờ, thấy mắt hay bị khô, mỏi, bệnh chỉ được phát hiện khi khám chuyên khoa mắt. Khi đã bước vào giai đoạn muộn, bên cạnh dấu hiệu nhìn xa kém do thị lực giảm, người bệnh bắt đầu nhìn màu không chuẩn, đặc biệt là mắt nhìn thấy bóng mờ, chấm đen, nhìn thấy vệt sáng và lóa mắt khi gặp ánh sáng cường độ mạnh.
Khô mắt
Mắt nhức mỏi kèm theo hiện tượng khô rát có thể là hiện tượng khô mắt. Môi trường: làm việc trong môi trường máy điều hòa hay thời tiết nóng bức, không khí ô nhiễm khói bụi, tia cực tím trong ánh sáng mặt trời, hóa chất độc hại…là những yếu tố không chỉ khiến mắt bị khô mà còn tăng nguy cơ suy giảm thị lực.
Tuổi tác: Đây là lý do thường gặp nhất của khô mắt, do lượng nước mắt và chức năng duy trì độ ẩm của phim nước mắt giảm theo tuổi. Phụ nữ sau mãn kinh cũng thường gặp các vấn đề về khô mắt.
Làm việc nhiều với thiết bị màn hình: nhìn màn hình máy tính quá lâu hoặc có thói quen thường xuyên sử dụng các thiết bị điện tử như ipad, điện thoại sẽ khiến mắt không những bị khô mà còn có thể bị mờ, nhức, căng mắt, đau đầu, nhìn đôi…là những triệu chứng của hội chứng thị giác màn hình.
Thoái hóa điểm vàng
Khi mắt nhức mỏi kèm theo việc nhìn hình méo mó, song thị, bạn đang có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa của võng mạc tại vùng hoàng điểm.
Trong cuộc sống hiện đại, ánh sáng nguy hiểm phát ra từ màn hình các thiết bị điện tử và nguồn ánh sáng nhân tạo khác chính là tác nhân chủ yếu gây tổn thương tế bào thị giác và tế bào võng mạc.
Ánh sáng nguy hiểm khi tác động vào đáy mắt (võng mạc) sẽ gây tổn thương và làm chết các tế bào võng mạc, khiến mắt bị tổn thương và suy yếu sẽ dẫn đến thoái hóa hoàng điểm.
Triệu chứng đặc trưng của thoái hóa hoàng điểm là nhìn hình biến dạng, méo mó. Bên cạnh đó còn xuất hiện các dấu hiệu khác như: mắt mờ vùng trung tâm, nhìn có ám điểm (điểm mờ đen) trước mắt, bị rối loạn thị lực màu: nhìn mọi vật mờ và nhạt màu hay nhìn song thị (nhìn thành hai hình).
Các giải pháp khắc phục, phòng ngừa mắt nhức mỏi
Mỗi dấu hiệu mắt nhức mỏi kèm theo các triệu chứng khác sẽ khiến mắt có nguy cơ mắc các bệnh khác nhau. Tuy nhiên, khi mắt bạn có biểu hiện nhức mỏi, cần xây dựng thói quen sinh hoạt tốt cho mắt.
Để đôi mắt sáng khỏe, bạn cần chú ý xây dựng các thói quen sinh hoạt tốt cho mắt như không dụi mắt vì hành động này có thể gây xước giác mạc, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào mắt,… thay vào đó nên rửa mắt với nước sạch, dùng tăm bông để lấy dị vật ra ngoài, trường hợp dị vật hoặc tổn thương lớn cần đến ngay các cơ sở y tế. Nên đeo kính khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn và bức xạ mặt trời.
Hạn chế sử dụng smartphone, máy tính, máy tính bảng, xem tivi,… nhắm tránh tạo con đường để ánh sáng xanh đi vào mắt gây nên hội chứng thị giác màn hình, thoái hóa hoàng điểm,…
Khi có các triệu chứng đau đầu kèm theo nhức mắt, mỏi mắt, mắt nhìn mờ,… cần để cho mắt được thư giãn nghỉ ngơi, trường hợp nặng hơn nên đến các cơ sở chuyên khoa về mắt để được tư vấn và thăm khám. Đồng thời, khám mắt định kỳ mỗi năm một lần để kiểm tra các bệnh thoái hóa hoàng điểm, đục thủy tinh thể và các bệnh mắt khác.
Điều chỉnh độ sáng: khi đọc sách hoặc xem ti vi, bạn nên đảm bảo ánh sáng ở mức dễ chịu cho mắt.
Nghỉ ngơi thường xuyên: bạn có thể áp dụng quy tắc 20-20-20: cứ sau 20 phút, nghỉ ngơi mắt khoảng 20 giây và nhìn vào vật nào đó cách khoảng 6m.
Giữ vị trí thích hợp: sử dụng ghế có thể thay đổi vị trí hoặc điều chỉnh màn hình máy tính để đảm bảo góc nhìn tốt.
Điều chỉnh độ phân giải màn hình: đảm bảo rằng màn hình hiển thị máy tính có độ phân giải cao để giúp hình ảnh sắc nét hơn và giảm mỏi mắt.
Vệ sinh màn hình sạch sẽ: thường xuyên lau sạch bụi ở màn hình máy tính. Bụi làm giảm độ tương phản, gây chói và các vấn đề về tương phản.
Uống vitamin: Các loại vitamin và các khoáng chất với liều lượng thích hợp rất quan trọng cho sức khỏe của mắt. Các loại vitamin có chứa chất chống oxy hóa và các thành phần giúp cải thiện sức khỏe và làm giảm mỏi mắt, chẳng hạn như vitamin A, C, E, B – complex và kẽm.
